Gỗ Lim là gì? Đặc điểm nhận biết - Phân loại

Gỗ Lim là gì? Đặc điểm nhận biết – Phân loại – Ứng dụng của gỗ Lim

by Huyền Trang 10/01/2023

Gỗ Lim là loại gỗ quý hiếm và được biết đến rộng rãi không chỉ ở Việt Nam mà còn ở một số nước trên thế giới. Với ưu điểm về độ bền đẹp và mang lại tính thẩm mỹ cao nên gỗ Lim đang là sự lựa chọn của nhiều gia chủ. Vậy gỗ Lim là gì? Chúng có đặc điểm thế nào? Có bao nhiêu loại gỗ Lim? Tất cả sẽ được Maxhome giải đáp trong bài viết hôm nay.

I. Gỗ Lim là gì?

Gỗ lim là tên thường gọi chung của tất cả các loại gỗ như lim xanh, lim Nam Phi, lim xẹt. Ở Việt Nam thường được sử dụng nhiều nhất ở lim xanh. Gỗ Lim là một trong 4 loại gỗ tứ thiết, cực quý tại nước ta hiện nay cùng với gỗ Sến, Trắc và Gụ. Nó thuộc họ Fabaceae, loài Erythrophleum fordii.

Gỗ Lim là giống cây gỗ khá lớn, mang chiều cao dao động trong khoảng bằng hoặc trên 30 mét. Nếu cây mọc lẻ thì thường sẽ được phân cành thấp cùng với cành non màu xanh lục. Cây có thân thẳng, tròn, vỏ nâu với những nốt sần. Do vậy, chúng hay bị bong mảng, mang vẩy lớn, vỏ trong cũng mang màu nâu.

Lá của cây gỗ Lim tồn tại dưới dạng lá kép lông chim, có 3 – 4 đuôi cuống cấp 2. Bên cạnh đó, chúng có hoa hình chùm kép, quả hình trái thuôn, hạt dẹt màu nâu đen đã được xếp lợp lên nhau. Vỏ hạt của chúng thường khá cứng, dây rốn dày và to giống như hạt

Cây non thường ưa bóng râm, ngược lại với cái trưởng thành thích nắng và ánh sáng. Cây gỗ có quá trình phát triển thường chậm hơn những loại cây mọc ở rừng nhiệt đới. Chính vì thế chúng ta thường thấy gỗ được khai thác ở Việt Nam. Hoặc các khu vực ở Đông Nam Á như Đài Loan hoặc là Trung Quốc.

Về đặc tính, có thể nhận thấy rằng, gỗ có đặc tính tương đối cứng, cầm khá chắc tay, nặng. Màu gỗ nâu thẫm với những đường vân đẹp, bắt mắt và hấp dẫn người nhìn.

II. Đặc điểm nhận biết gỗ Lim

Theo như bảng xếp hạng tại Việt Nam gỗ Lim được xếp vào nhóm thứ hai thuộc vào nhóm gỗ quý hiếm. Để nhận biết gỗ Lim một cách chính xác nhất, bạn có thể áp dụng một số cách sau đây:

Nhận biết thông qua mùi hương

Gỗ Lim khác với những loại gỗ quý khác ở chỗ chúng có mùi khá hắc, dễ gây dị ứng cho mũi con người. Vì thế, bạn có thể nhận ra đâu là gỗ Lim bằng cách ngửi mùi. Nếu thấy hắt hơi liên tục kèm cảm giác khó chịu ở mũi thì khả năng đó là Lim thật rất cao.

Nhận biết thông qua trọng lượng

Để phân biệt được đâu là Lim thật, đâu là Lim giả, bạn còn có thể dựa vào trọng lượng của cây gỗ Lim. Bởi lẽ, giống gỗ này rất nặng, nhấc lên sẽ thấy nó khác hẳn những dòng gỗ thường.

Nhận biết thông qua nước vôi trong

Một cách nhận biết gỗ Lim chuẩn khác đó là sử dụng nước vôi trong. Bạn hãy ngâm gỗ trong loại nước này. Nếu trong khoảng 1 tiếng đồng hồ thấy bề mặt của gỗ chuyển từ màu nâu sang thâm đen thì đó chính là gỗ Lim.

Nhận biết thông qua dằm gỗ

Một mẹo nữa để nhận biết gỗ Lim đó là quan sát dằm gỗ nếu bạn chưa có quá nhiều kinh nghiệm. Thường dằm của Lim rất cứng, dày nên khi bị đâm vào tay sẽ mang cảm giác đau giống như có nhiều mũi kim chọc vào.

III. Ưu nhược điểm của gỗ Lim

Ưu, nhược điểm của gỗ Lim đã được các chuyên gia khái quát và thống kê một cách đầy đủ và chi tiết như sau:

1. Ưu điểm

Là giống gỗ cứng, chắc, sờ nặng tay.
Không bị mối mọt.
Mang sức tải lớn, chịu lực nén tốt.
Đường vân gỗ dạng xoắn, trông rất đẹp.
Có độ bền tương đối cao.
Hoàn toàn không bị nứt nẻ, cong vênh hay biến dạng do sự thay đổi của thời tiết.

2. Nhược điểm

Gỗ Lim thường có mùi rất hắc nên dễ gây dị ứng khi tiếp xúc. Đặc biệt là những loại gỗ Lim được khai thác ở vùng Tây Nguyên (Việt Nam) hoặc tại Lào.
Gỗ Lim có giá thành tương đối cao vì được sử dụng chủ yếu để làm ra những sản phẩm gỗ cao cấp trong khi giống gỗ này càng khan hiếm do tình trạng khai thác tràn lan, bừa bãi.
Việc thi công gỗ Lim thường sẽ gặp khó khăn do gỗ mang đặc tính khá rắn, cứng và cực kỳ chắc.
Gỗ dễ bị chuyển màu sang đen khi ngâm lâu ở trong bùn.
Tại Việt Nam, gỗ chỉ sinh trưởng tốt ở khu vực Tây Nguyên.

IV. Phân loại

Hiện nay tại thị trường Việt Nam sẽ có bốn loại lim chính là lim Nam Phi, lim Lào, lim xẹt, lim xanh.

1. Gỗ Lim Lào

Giống như tên gọi thì đây là loại gỗ sinh trưởng trong các cánh rừng già nguyên sinh của Lào và được nhập khẩu về nước ta. Loại gỗ này có độ cứng cao, chất gỗ đặc, mịn và khả năng kháng sâu mọt rất tốt. Gỗ có mùi hắc còn về màu sắc thì thường có màu đỏ đậm hoặc nâu sẫm với hệ vân đẹp, bám sơn tốt nên có tính thẩm mỹ rất cao.

2. Lim Nam Phi

Đây là một loại gỗ được nhập khẩu vào Việt Nam từ các nước như: Nigieria, Congo,… có độ ổn định cao và khả năng chịu lực tốt. So với lim Lào thì lim Nam Phi có khối lượng nhẹ hơn nhưng hơi thô và độ cứng, khả năng bám sơn kém hơn. Hơn nữa màu sắc gỗ không được tươi nhưng vân gỗ dài, đẹp, gỗ mịn nên vẫn đảm bảo được tính thẩm mỹ và giá trị kinh tế cao.

3. Lim xanh

Hay còn gọi là Lim ta có tên khoa học là Erythrophloeum forfii Oliver thường sinh trưởng ở các đồi núi ở Tây Nguyên. Loại gỗ này khi vừa chặt sẽ có màu vàng xanh lẫn lộn và sau đó sẽ chuyển dần thành màu nâu thẫm.

Gỗ non có dát gỗ màu vàng nâu còn gỗ trưởng thành thì có giác màu vàng đen. Chúng hiện là loại được đánh giá chất lượng tốt nhất và nằm trong top các loại gỗ quý với ưu thế như: cứng, chắc, không bị giãn nở, cong vênh và mối mọt.

Tại Việt Nam, cây lim xanh mọc chủ yếu tại các vùng như Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Hà Giang, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ Anh, Quảng Bình.

4. Lim xẹt

Hay còn gọi là muồng kim phượng, điệp, phượng vàng, lim vang,… với tên khoa học là Peltophorum pterocarpum và thường phân bố tại các khu vực Trung Bộ, Nam Bộ. Khác với lim xanh, loại lim này thuộc nhóm VI chuyên dùng để đóng hàng mộc xuất khẩu. Gỗ có màu khá nhạt, hơi ngả trắng với khối lượng khô trung bình là 740kg/cm3 với thớ gỗ mịn, tia gỗ dài – nhỏ – hẹp và ít bị cong vênh, mối mọt.

V. Ứng dụng

Với những đặc điểm nổi trội của mình, gỗ lim được coi là loại gỗ rất quý, thường được sử dụng nhiều trong những công trình kiến trúc mang giá trị cao, đặc biệt, với khả năng bền chắc và chống lại được mối mọt của mình, gỗ lim thường được dùng để chế tác cột, kèo, xà nhà, hay thậm chí là ốp lát sàn nhà, sản xuất các thiết bị nội thất trang trí trong gia đình,… đồng thời cũng được sử dụng trong những công trình thủy lợi như đóng tàu thuyền, làm cầu cống,…

Bên cạnh đó, với khả năng chịu được lực nén lớn và lâu bị cong vênh, gỗ lim cũng thường được dùng để lát sàn các bền mặt như bề mặt nhà, bề mặt cầu thang,…

Mặc dù vậy, gỗ lim là loài không có khả năng chịu ẩm cao, chính vì vậy, khi sử dụng cho những công trình này, thường thì người ta sẽ phải xử lý chống ẩm rất cẩn thận trước khi đưa vào thi công.

Ngoài ra, gỗ lim cũng được sử dụng để sản xuất những loại thiết bị nội thất cho gia đình như tủ kệ trang trí vô cùng bắt mắt và sang trọng. Các thiết bị nội thất từ gỗ lim không chỉ có tuổi thọ cao mà còn mang giá trị thẩm mỹ, phù hợp với mọi không gian kiến trúc, đặc biệt là những không gian theo phong cách cổ điển, ấm áp.

Trên đây là những chia sẻ của Maxhome về đặc điểm của gỗ Lim, cách nhận biết cũng như tính ứng dụng của chúng trong đời sống, đặc biệt là lĩnh vực kiến trúc nội thất. Mong rằng sẽ là thông tin hữu ích cho bạn trong việc đưa ra sự lựa chọn thích hợp nhất cho không gian tổ ấm của mình.

Xem thêm ⋙